Ustawa o Godle, według tekst ujednoliconego na dzień 19.02.2010, na temat pola tarczy herbu RP, mówi co następuje:
Art. 2. 1. Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy.
Jak zatem widać określenia, użyte w owym akcie, mają charakter ogólny, nie precyzując detali, jak kształt korony, czy kształt tarczy. Wzór herbu RP, a zatem doprecyzowanie wizualne szczegółów, zawiera dopiero załącznik nr. 1, przedstawiający pełnokolorowy rysunek herbu.
Art. 2. 2. Wzór godła Rzeczypospolitej Polskiej zawiera załącznik nr 1.
Trzymając się, jednak, określenia „w polu tarczy”, użytego w Art. 2. 1., zasadne wydaje się domniemanie, że Orzeł Biały może występować także na innych kształtach tarcz heraldycznych, choć pisząc o tarczy ustawodawca nie przywołał doprecyzowania „heraldyczna”. Można także uznać, szerzej, że również inne kształty, tejże tarczy, nie heraldyczne, mogą być stosowane w sytuacjach innych niż oficjalne, państwowe, specyfikowane w Ustawie.
Przyjrzyjmy się zatem owej tarczy heraldycznej i jej kształtom, najbardziej charakterystycznym, a zatem w nieco wycinkowym zakresie, które pokazałem w artykule „Tarcza herbu”.
Jak w tak zakreślonej przestrzeni barwnej, każdego z kształtów, posadowi się godło, orzeł? Jaka będzie relacja wzajemna proporcji godła i tarczy? Oto dwa pytania na które warto sobie odpowiedzieć w wypadku projektu herbu małego, jeżeli jego stosowanie ma być, rzeczywiście, nie tylko ułatwione, ale także poszerzające sam zakres stosowania.
Przykłady zastosowania różnych tarcz heraldycznych dla godła Orła Białego. Do prezentacji użyłem ostatecznej wersji godła z projektu koncepcyjnego Księgi herbu małego RP.
Dla każdej z wyżej prezentowanych tarcz rzeczą oczywistą jest nieco inna relacja proporcji tarczy do godła, wielkość i kształt pola tarczy wpływają bowiem na wielkość posadowionego w nim godła. Co ciekawe, jeżeli przyjmiemy jako odniesienie wielkości godło w polu tarczy francuskiej, ustawowej, to stojąca w tym samym dolnym rzędzie tarcza hiszpańska, używana u nas powszechnie w heraldyce samorządowej, pozwala na lekkie jego powiększenie w swoim polu. Jeżeli spojrzymy teraz na pierwszy szereg tarcz, typu gotyckiego, to zauważymy z kolei, patrząc od ostatniej ku pierwszej, na zmniejszanie się wielkości godła w stosunku do pola tarczy wraz z zaostrzaniem jej dołu. Poza tymi niewielkimi w sumie różnicami wielkości samego godła, uznać można iż wpisuje się ono bezproblemowo w każdy z przedstawionych wyżej krojów tarczy i dobrze w nim „siedzi”.
Przejdźmy teraz do, wspomnianych wcześniej, tarcz o kształcie nie heraldycznym, użyłem tego sformułowania z premedytacją, choć współcześnie nazywamy je po prostu aplami pod znakiem, w tym wypadku o kształcie figur prostych. Mamy tutaj do wyboru trzy takie figury – koło, kwadrat i trójkąt, ale należy mieć na uwadze ich „mutacje” w postaci owalu, prostokąta i rombu.
Koło – z racji swojego kształtu godło Orła Białego doskonale wypełnia ten kształt tarczy. Kwadrat – w tym wypadku godło jest wizualnie nieco zwężone, co nie przeszkadza dobremu wyglądowi tak posadowionego orła, z szerokimi marginesami pola czerwonego po bokach. Trójkąt – posadowienie godła daje zrównoważone światła pola czerwonego w narożnikach figury. W sumie wszystkie trzy figury nadają się do stosowania.
Przejdźmy do „mutacji” figur prostych – owalu, prostokąta i rombu. Właściwie nie wiem czy nie należało by pokazać tarczy owalnej i rombowej w grupie tarcz heraldycznych. Umieszczenie obu typów, jednak, w figurach prostych uznałem za zasadne, z dwu powodów: a) takie wystąpienia są rzadkie (owal) lub w naszej tradycji nie występują wcale (romb), b) są to jednak wersje figur prostych i niech tak zostanie.
Jak widać po przedstawionym wyżej rysunku godło Orła Białego doskonale wpisuje się w każdą z figur, różnice kształtu powodują co prawda różne relacje wielkości płaszczyzny białej do czerwonej, jednak nie następuje w żadnym wypadku całkowicie „złe” posadowienie godła.
Na marginesie prezentacji tych figur nasunęły mi się dwie refleksje.
Refleksja pierwsza, dotycząca owalu – taki kształt tarczy jest stosowany dla tablic urzędowych, pełny herb RP w dodatkowym polu barwy szarej, choć, przyznaję, nie rozumiem czemu nie w polu barwy czerwonej, jak pokazany wyżej przykład.
Mamy tu bowiem do czynienia, de facto, z tarczą w tarczy. Takie rozwiązanie wprowadza, moim zdaniem, niepotrzebnie barwę dodatkową, nie heraldyczną, i komplikuje znak dwoma tarczami co nie wpływa dobrze na jego postrzeganie. Pomijam tu całkowicie kwestię naszych przyzwyczajeń i zakodowania takiego kształtu tablicy. Jeżeli przyjrzeć się zupełnie innej tablicy, oznaczeniu sołtysa,
łatwo zauważyć, że godło Orła Białego doskonale wpisuje się w dużo większe pola czerwieni, niż oficjalne pole tarczy typu francuskiego. Dodatkowym atutem jest też lepsze działanie wzrokowe takiej tarczy.
Refleksja druga – inne kształty tarcz, niż oficjalny ustawowy, umożliwiają potencjalne ich wykorzystanie w opracowaniu identyfikacji organów państwa, z uzyciem godła Orła Białego, tym bardziej, że, poza pokazanymi figurami prostymi, można stosować również inne kształty, na przykład taki, jak niżej
co kiedyś już sugerowałem szkicowo w artykule „2+3d i orzeł”, na blogu alw.pl,
W prezentowanym tam szkicu pokazałem również możliwość manewrowania kolorami tarczy, przy pozostawieniu orła nadal białego. Rzecz być może dyskusyjna z punktu widzenia prawideł heraldycznych, ale całkowicie możliwa do przyjęcia i uzasadniona patrząc na to z punktu widzenia projektowania współczesnych identyfikacji, oczywiście przy założeniu że operujemy figurami prostymi, a nie tarczami heraldycznymi. W przywołanym wyżej artykule „2+3d i orzeł” pisałem bowiem:
Idąc dalej tym tropem, można by się było pokusić również, czy może równocześnie, o wprowadzenie jednolitej identyfikacji naszych ministerstw. Sprawa z pozoru tylko jest prosta, jednak chyba warto byłoby takie działania podjąć, zamiast fundowania sobie kolejnego znaku promocyjnego kraju i pozostawiania niesprzątniętego obejścia na przyjazd gości.
Próbę wprowadzenia takiego kształtu tarczy, jak i własnej jej kolorystyki, podjąłem również przy okazji konkursu na logo Prokuratury Generalnej.
Napisałem przy tej okazji:
Wizerunek buduje się jednorodnym komunikatem, nie chaotycznymi ruchami tonącego i przeskakiwaniem do coraz to innych komunikatów i przesłań. To powinien być komunikat ponad podziałami partyjnymi i chceniami misia, stały jak skała Giblartarska i ponadczasowy, komunikat odwołujący się do Godła jako symbolu trwałości i stabilności państwa.
Ale, kwestie operowania kolorem, innym niż czerwień, to sprawa osobna, wykraczająca poza omawiany wyżej temat kształtu i zapewne warta osobnego opisania, co nie zmienia faktu, iż możliwość użycia obu elementów – kształtu tarcz i palety barw, dla tych tarcz, daje ogromne możliwości, warte, moim zdaniem, wykorzystania.
Projekty: © Andrzej-Ludwik Włoszczyński. All Rights Reserved.
Godny pochwały jest fakt podjęcia prac nad zmianą godła Państwa Polskiego ale ta propozycja jest dla mnie nie do przyjęcia.
Mam nadzieję,że moja uwaga zostanie przez projektodawców uwzględniona.
Nie podoba mi się taki projekt orła dla godła mojej ojczyzny.
Jest już tym razem lepiej, bo nie ma gwiazd pięcio-ramiennych w skrzydłach ale dlaczego ten orzeł jest taki wystraszony, wychudzony i odarty z piór?
Wygląda jak orzeł po stoczonej walce, rozjuszony. No faktycznie symbolizuje obecna sytuację w kraju.
Ale ja chcę orła z którego emanuje przekaz siły, powagi i dostojności i dumy a nie zadziorności i frywolności.
Ma to być orzeł a nie podskubana gąska!
Czyżby odniesienie do „oskubanej” ze wszystkiego co tylko możliwe Polski?
Nie chcę karykatury orła ani też sowizdrzała.
Bardzo dziękuję za ten emocjonalny komentarz. Postaram się odpowiedzieć na niego szerzej, w osobnym materiale.
[…] nieco szerszej, formie odpowiedzieć na komentarz Pani Beaty, jaki pojawił się przy moim tekście „W czerwonym polu tarczy”, dzięki temu będzie łatwiej odpowiedzieć […]
[…] do stosowania wersji, nawet zawężając katalog takich kształtów pola tylko do podstawowych 4 rodzajów tarcz** i 5 figur geometrycznych (koło, owal, kwadrat, prostokąt, romb). Ten dodatkowy element daje teoretyczną ilość kombinacji między 1600 a 16000. Założenia te, […]
Lubie wracac na ta strone ale musze przyznac ze ciezko bylo ja znalezc w google, byla gdzies na 5 stronie. Przydalo by sie jej pozycjonowanie polecam wpisac w google :
seo porady
i na 1 blogu znajdziesz ciekawy i darmowy sposob na podniesienie pozycji w wyszukiwarkach